Kajetan Sołtyk (1715–1788), książę siewierski, biskup kijowski i krakowski, Grosz, 1761; Aw: Popiersie Kajetana Sołtyka w lewo i napis wokoło CAI SOŁTYK EPI CRAC DUX SEVERIÆ; Rw: Napis w wieńcu GROSSUS ARGENTEUS DUCATUS SEVERIÆ A 1761; Bandkie 615/581, H-Cz. 3009 (R8), Karolkiewicz 2432, Kopicki 6505 (R8), Tyszkiewicz 250 mk?, srebro, 3.21 g; delikatna patyna, moneta ogromnej rzadkości.
Księstwo Siewierskie (nazwa funkcjonowała od 1341 roku) było swojego rodzaju ewenementem na terenach polskich. W XII wieku, będąc jeszcze czeskim lennem, otrzymało prawo do bicia monety. Pomimo otrzymania przywileju menniczego, nigdy z niego nie skorzystaóo.
Na początku XIV wieku, pierwszy księciem sprawującym władzę był Mieszko Bytomski. W roku 1337, Kazimierz I Cieszyński wykupił dystrykt siewierski od książąt bytomskich, by w 1341 roku oficjalnie utworzyć księstwo siewierskie. Od 1443 roku, rządy sprawowali biskupi krakowscy. Jak notował Jan Długosz, pierwszym z nich był Zbigniew Oleśnicki herbu Dębno, który wykupił księstwo 30 grudnia tegoż roku. Obszar księstwa pozostał niezależny od królów polskich.
W roku 1655 miasto Siewierz zostało zajęte przez króla Karola X Gustawa, w czasie „potopu szwedzkiego”. Była to kara za udzielenie schronienia wojskom hetmana Stefana Czarnieckiego podczas konfliktu polsko-szwedzkiego. Naprawianie szkód po najeździe nieprzyjaciela potrwało wiele lat. Na przełomie 1790 i 1791 roku księstwo siewierskie zostało inkorporowane do Rzeczypospolitej. Restytuowane przez Napoleona Bonaparte, utrzymało niezależność do roku 1815, by następnie zostać włączonym do Królestwa Kongresowego.
Jednym z ostatnich władców księstwa był Kajetan Ignacy Sołtyk.
Podczas Sejmu Repninowskiego, w 1767 roku, nie uznał dyktatu posła rosyjskiego Nikołaja Repnina, a rosyjscy żołdacy pojmali i wywieźli do więzienia w Kałudze przywódców tzw. konfederacji radomskiej, w skład której wchodzili – oprócz wymienionego wcześniej Sołtyka – Józef Andrzej Załuski oraz Wacław i Seweryn Rzewuscy.
Do księstwa biskup powrócił w 1773 roku. Głośno sprzeciwiał się uznaniu I rozbioru Polski. Uznawany był przez ludność jako postać kontrowersyjna, jedni uważali go za obrońcę dobra narodowego, inni za zwykłego zdrajcę.
Z biegiem czasu Sołtyk zaczął zdradzać wyraźne oznaki choroby psychicznej. Opozycjonista, który twierdził, że walczył o wolność Rzeczypospolitej i Kościoła, stał się personą niebezpieczną, wręcz obłąkaną. Kapituła, w porozumieniu z królem Stanisławem Augustem Poniatowskim, odsunęła go od władzy, mianując ordynariuszem brata króla, Michała Poniatowskiego. Biskup został umieszczony w seminarium zamkowym w Krakowie, a niezależna komisja lekarska zdecydowała wkrótce o przewiezieniu Sołtyka do Kielc, gdzie zmarł 30 lipca 1788 roku.
Powyższy grosz nie został jednak wybity w czasach panowania biskupa. Dwanaście lat po jego śmierci, ksiądz – oraz numizmatyk z zamiłowania – Michał Sołtyk, zaangażował grawera krakowskiego Szpachnę Wappensteina, w celu wykonania stempli do wybijania dukatów i groszy nieistniejącego już Księstwa Siewierskiego, na których umieścił wizerunek swojego stryja. Wyprodukowano niewielką liczbę groszy srebrnych z datą wsteczną 1761, oraz dukatów z datą 1762. Te fantazyjne monety nigdy nie zostały wprowadzone do obiegu.
Zuletzt angesehen
Bitte melden Sie sich an, um die Liste der Lose zu sehen
Favoriten
Bitte melden Sie sich an, um die Liste der Lose zu sehen