Jeden z najrzadszych polskich banknotów, znany przede wszystkim z Kolekcji Lucow oraz zbiorów muzealnych. Według naszej wiedzy, nieznany w pozostałych, prywatnych zbiorach!
Banknoty złotówkowe Królestwa Polskiego to absolutnie najtrudniej dostępna emisja wśród polskich pieniędzy papierowych. Szata graficzna oraz wymiary nawiązują do rosyjskich asygnat, emitowanych równolegle w ówczesnej Rosji. Druk wykonano w Fabryce Asygnat w Petersburgu, na papierze o niskiej gramaturze, stąd podatnym na uszkodzenia wynikające z obiegu. Emisja ta była długo w obiegu, bo aż przez 23 lata, a po jej wycofaniu jeszcze przez kolejnych sześć lat, do roku 1857 podlegała wymianie w kasach Banku Polskiego. Delikatny papier, długotrwały obieg w połączeniu z możliwością wymiany po wycofaniu, tłumaczą ogromną rzadkość całej emisji, a także zupełną niedostępność ładnych stanów na rynku aukcyjnym. Warto podkreślić, że znane są nam cztery notowania banknotu 10-złotowego, skąd aż trzy pochodzą z Kolekcji Lucow, a czwarty egzemplarz pochodzi z Kolekcji Dąbrowskiego, stąd jest to pozycja wielokrotnie rzadsza niż bardzo rzadkie, aczkolwiek już sporadycznie notowane 5-złotych. Z resztą sam nakład nominału 10-złotowego stanowi około 1/5 nakładu nominału 5-złotowego i wyniósł nieduże jak na emisje papierową 400.000 sztuk.
Unikalność oferowanego egzemplarza podkreśla zupełnie nieodnotowana w literaturze, kombinacja podpisów Feliks Józef Czarnecki/ Leon Dembowski. Takiej kombinacji nie notuje w swoim katalogu Czesław Miłczak, również nie znajdziemy jej w największej kolekcji polskich banknotów Lucow. Jest to pierwsza znana sztuka, na której to widnieje podpis komisarza Czarneckiego. Warto zwrócić uwagę na niską, pięciocyfrową numeracje, co może prowadzić do wniosków, że podpis komisarza Czarneckiego widniał na pierwszych partiach wydrukowanych banknotów, które to naturalnie, jako pierwsze zużyły się w obiegu i nie zachowały się do dzisiaj.
W przypadku waloru tak unikalnego, stan zachowania ma drugorzędne znaczenie, ale warto w tym miejscu przytoczyć Czesława Miłczaka "...drukowane na lichym papierze w obiegu szybko się zużywały...". Słaby papier i długi okres obiegu sprawił, że gdy zdecydowano o wycofaniu tej emisji, w obiegu pieniężnym obecne były już mocno zniszczone egzemplarze. Długi okres wymiany zapewnił skrzętne ich ściągnięcie z obiegu, a stosunkowo duża siła nabywcza i pełna wymienialność na monety kruszcowe w tym okresie, poskutkowała dbałością o wymianę tychże biletów w kasach banku. W rezultacie do naszych czasów dotrwały tylko nieliczne, zazwyczaj bardzo słabo zachowane egzemplarze."
Banknot w analogicznym, jak wszystkie inne, znane egzemplarze, czwartym stanie zachowania. Wizualnie piękny, co jest efektem profesjonalnie wykonanej konserwacji, która polegała na wzmocnieniu pionowego złamania, oraz sztukowania na narożnikach, wraz z punktowaniem. Prace wykonane z wyczuciem, stąd kolorystyka i naturalny, kremowy odcień papieru są bardzo dobrze zachowane. Znakomita prezencja jak na tej klasy walor.
Obiekt najwyższej klasy, wręcz unikalny, zważywszy na nieodnotowaną kombinację podpisów. Znany wyłącznie ze zbiorów największych i najsłynniejszych kolekcji polskich banknotów: Lucow i Dąbrowskiego, a także ze zbiorów Muzeum Czapskich.
Pozycja, która na lata stanowić będzie ozdobę każdego zbioru numizmatycznego!
Zdecydowanie polecam,
Mateusz Wójcicki
